Bệnh tiểu đường là gì?
Tiểu đường là 1 hội chứng liên quan đến rối loạn chuyển hóa chất đường trong cơ thể, dẫn đến tăng lượng đường huyết do:
- Hoặc không sản xuất insulin.
- Hoặc sản xuất insulin không đủ, hoặc giảm tác dụng sinh học của insulin lên tế bào đích.
- Hoặc phối hợp cả 2 yếu tố trên.
Insulin là nội tiết tố do các tế bào β của đảo tụy tiết ra, có chức năng giúp gan cất giữ lượng đường dư, giúp các tế bào có thể sử dụng được chất đường do đó làm giảm lượng đường huyết sau các bữa ăn.
Bệnh tiểu đường ảnh hưởng trên thai kỳ như thế nào?
Bệnh tiểu đường nếu không được điều trị có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai.
Ảnh hưởng trên mẹ:
- Tăng nguy cơ tiền sản giật – sản giật gấp 4 lần.
- Nhiễm trùng dễ xảy ra và thường nặng nề hơn, nhất là viêm thận, bể thận.
- Thai to dễ gây sang chấn lúc sanh.
- Tỉ lệ mổ lấy thai cao hơn và những nguy cơ do phẫu thuật cũng tăng.
- Dễ băng huyết sau sanh.
- Đa ối chiếm tỉ lệ khá cao (27 – 30%), thai to có thể gây rối loạn tuần hoàn và hô hấp cho mẹ.
Ảnh hưởng trên thai:
- Gia tăng tỉ lệ dị dạng thai.
- Trọng lượng thai tăng nên gây sanh khó và sang chấn lúc sanh: trật khớp vai, gãy xương đòn, liệt đám rối thần kinh cánh tay…
- Thường suy hô hấp do sự trưởng thành của phổi bị ảnh hưởng do insulin tăng cao.
- Rối loạn chuyển hóa như hạ đường huyết, hạ canxi huyết.
- Tỉ lệ tử vong chu sinh tăng gấp 2 – 5 lần.
Những triệu chứng thường gặp là gì?
Đa số tiểu đường thai kỳ không có triệu chứng gì bất thường. Đôi khi, một số thai phụ có thể bị:
- Khát nhiều, do đó uống nhiều.
- Tiểu nhiều.
- Đói nhiều nên ăn nhiều
- Vấn đề về thị giác: nhìn thấy mờ.
Vì ở người có thai cũng dễ có cảm giác thèm ăn, nên rất khó nhận biết những triệu chứng này có phải do bệnh gây ra hay không. Muốn nhận biết được cần phải khám và làm nghiệm pháp dung nạp đường thai kỳ.
Khi nào sàng lọc glucose được thực hiện?
Xét nghiệm này thường được thực hiện từ tuần 24 đến 28 của thai kỳ. Xét nghiệm này có thể được thực hiện trong ba tháng đầu của thai kỳ nếu bạn có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tiểu đường hoặc đã từng mắc bệnh tiểu đường thai kỳ trong lần mang thai trước.
Những thai phụ nào cần làm nghiệm pháp dung nạp đường?
- Đối với những thai phụ có đường huyết lúc đói ≥ 126mg/dl (7.0 mmol/l) hoặc đường huyết bất kỳ ≥ 200mg/dl (11mmol/l) là đủ tiêu chuẩn chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ, không cần làm nghiệm pháp dung nạp đường.
Cần thực hiện nghiệm pháp dung nạp đường trên những thai phụ:
- ≥ 25 tuổi.
- Đối với những thai phụ < 25 tuổi có 1 trong những yếu tố nguy cơ sau:
- Tiền sử tiểu đường thai kỳ
- Tiền sử sanh con ≥ 4000g
- Cân nặng người mẹ lúc mới chào đời > 4000g.
- Tiền sử thai lưu 3 tháng cuối không rõ lý do.
- Có dùng thuốc corticosteroid.
- Chỉ số khối cơ thể trước mang thai (BMI)> 25.
BMI = Cân nặng (Kg)/ chiều cao 2 (m2).
Cách thực hiện nghiệm pháp dung nạp đường glucose 75g – 2 giờ:
Bạn cần nhịn đói, không uống các chất có vị ngọt trong vòng 6 giờ trước khi xét nghiệm (XN). Bác sĩ sẽ lấy máu tĩnh mạch của bạn để XN đường huyết 3 lần:
- Đo đường huyết lúc đói (0 giờ).
- Bạn uống 75g glucose pha trong 250ml nước nguội, uống trong vòng 5 phút. Đo lại đường huyết sau 1 giờ, 2 giờ.
Lợi ích của việc tầm soát tiểu đường thai kỳ?
Sau khi có kết quả tầm soát tiểu đường thai kỳ. Thai phụ sẽ được các bác sĩ tư vấn điều trị đúng mức bệnh tiểu đường nếu được kiểm soát tốt sẽ không ảnh hưởng trên thai nhi và mẹ.
Test dung nạp glucose và tiểu đường thai kỳ
Bệnh tiểu đường ảnh hưởng trên thai như thế nào ?
Bệnh tiểu đường làm cơ thể không sản xuất đủ insulin (đường trong máu) hoặc không kiểm soát được lượng insulin của cơ thể.
Theo Học viện bác sĩ gia đình Mỹ, tình trạng này có thể gia tăng ở một số phụ nữ mang thai, phổ biến nhất trong nửa cuối thai kỳ, gọi là tiểu đường thai kỳ.
Insulin là hormone giúp giữ ổn định lượng đường trong máu. Phụ nữ mang thai cần thêm một lượng insulin vì cả cơ thể mẹ và bé, cùng với nhau thai tạo nên một số hormone khác nhau, một trong số nhiều hormone đó ngăn chặn tác dụng của insulin.
Xét nghiệm
Phụ nữ trên 25 tuổi nên được test dung nạp glucose và tiểu đường thai kỳ giữa tuần 25 và 28. Một đồ uống có đường nhưng không có ga được trao cho người mẹ để uống trước khi làm xét nghiệm. Thai phụ có thể được làm xét nghiệm máu trong vòng 1 tiếng sau khi uống xong. Thời gian là rất quan trọng để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác. Xét nghiệm máu không gây nguy hiểm cho mẹ và bé. Kết quả xét nghiệm được biết trong vòng 1-2 ngày sau đó.
Những người mẹ với lượng glucose cao sau các xét nghiệm sàng lọc sẽ được thử nghiệm dung nạp glucose. Điều này có nghĩa mẫu máu sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm và chờ đợi 1-2 ngày để biết kết quả. Nếu kết quả cho mức độ cao của đường, người mẹ cần được theo dõi cẩn thận. Chế độ ăn uống và tập luyện có thể kiểm soát mức độ insulin. Trường hợp mức độ đường là rất cao, tiêm insulin là cần thiết.
Ảnh hưởng tới thai
Thai nhi do người mẹ mắc tiểu đường không được kiểm soát có thể bị quá cân, sinh non, tật bẩm sinh và các biến chứng nghiêm trọng do áp lực máu. Theo Hiệp hội tiểu đường Mỹ, bé sơ sinh nặng cân là khó khăn đối với cả mẹ và bé. Điều này có thể do thai nhi sản xuất thêm insulin do lượng đường dư trong máu của người mẹ. Các insulin thêm vào được lưu trữ dưới dạng mô mỡ, thông thường ở vai hoặc người bé.
“Hầu hết phụ nữ phát triển bệnh tiểu đường khi mang thai, lượng đường trong máu sẽ quay lại mức bình thường trong vòng vài ngày sau sinh” – Tiến sĩ Jame Proulx (bác sĩ sản khoa tại bệnh viện William) cho biết. Tuy nhiên, có một số phụ nữ vấn phát triển bệnh tiểu đường sau sinh và thai phụ cần được kiểm tra định kỳ cho tình trạng này sau đó.
Bệnh tiểu đường thai kỳ có thể ảnh hưởng đến thai kỳ của bạn như thế nào
Hầu hết phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ đều có thai kỳ bình thường với những đứa trẻ khỏe mạnh.
Tuy nhiên, bệnh tiểu đường thai kỳ có thể gây ra các vấn đề như:
- em bé của bạn phát triển lớn hơn bình thường – điều này có thể dẫn đến những khó khăn trong quá trình sinh nở và làm tăng khả năng cần phải chuyển dạ hoặc sinh mổ
- đa ối – quá nhiều nước ối (chất lỏng bao quanh em bé) trong bụng mẹ, có thể gây chuyển dạ sớm hoặc các vấn đề khi sinh nở
- sinh non – sinh con trước tuần thứ 37 của thai kỳ
- tiền sản giật – tình trạng gây ra huyết áp cao khi mang thai và có thể dẫn đến các biến chứng khi mang thai nếu không được điều trị
- em bé của bạn bị hạ đường huyết hoặc vàng da và mắt ( vàng da ) sau khi sinh, có thể phải điều trị tại bệnh viện
- mất con ( thai chết lưu ) – mặc dù trường hợp này rất hiếm
Bị tiểu đường thai kỳ cũng có nghĩa là bạn có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường loại 2 trong tương lai.
Phương pháp điều trị bệnh tiểu đường thai kỳ
Nếu bạn bị tiểu đường thai kỳ, khả năng gặp vấn đề với thai kỳ của bạn có thể giảm bằng cách kiểm soát lượng đường trong máu của bạn.
Bạn sẽ được cung cấp một bộ xét nghiệm đường huyết để có thể theo dõi tác dụng của việc điều trị.
Lượng đường trong máu có thể giảm bằng cách thay đổi chế độ ăn uống của bạn và hoạt động tích cực hơn nếu bạn có thể. Các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội và yoga trước khi sinh có thể giúp giảm lượng đường trong máu. Nhưng hãy nói với nữ hộ sinh hoặc bác sĩ của bạn trước khi bắt đầu một hoạt động mà bạn chưa từng thực hiện trước đây.
Tuy nhiên, nếu những thay đổi này không làm giảm lượng đường trong máu của bạn đủ, bạn cũng sẽ cần dùng thuốc. Đây có thể là thuốc viên hoặc thuốc tiêm insulin.
Bạn cũng sẽ được theo dõi chặt chẽ hơn trong suốt quá trình mang thai và sinh nở để kiểm tra xem có bất kỳ vấn đề tiềm ẩn nào không.
Nếu bạn bị tiểu đường thai kỳ, tốt nhất nên sinh con trước 41 tuần. Khởi phát chuyển dạ hoặc sinh mổ có thể được khuyến nghị nếu quá trình chuyển dạ không bắt đầu một cách tự nhiên vào thời điểm này.
Bạn có thể nên sinh sớm hơn nếu có lo ngại về sức khỏe của bạn hoặc em bé hoặc nếu lượng đường trong máu của bạn không được kiểm soát tốt.
Tìm hiểu thêm về cách điều trị bệnh tiểu đường thai kỳ .
Ảnh hưởng lâu dài của bệnh tiểu đường thai kỳ
Bệnh tiểu đường thai kỳ thường biến mất sau khi sinh. Nhưng những phụ nữ đã có nó có nhiều khả năng phát triển:
- bệnh tiểu đường thai kỳ một lần nữa trong các lần mang thai trong tương lai
- Bệnh tiểu đường loại 2 – một loại bệnh tiểu đường suốt đời
- Bạn nên thử máu để kiểm tra bệnh tiểu đường từ 6 đến 13 tuần sau khi sinh và sau đó mỗi năm một lần nếu kết quả bình thường.
Hãy gặp bác sĩ gia đình nếu bạn xuất hiện các triệu chứng của lượng đường trong máu cao, chẳng hạn như khát nước nhiều hơn, cần đi tiểu thường xuyên hơn bình thường và khô miệng – đừng đợi đến lần kiểm tra tiếp theo của bạn.
Bạn nên làm các xét nghiệm ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe, vì nhiều người mắc bệnh tiểu đường không có bất kỳ triệu chứng nào.
Bạn cũng sẽ được tư vấn về những điều bạn có thể làm để giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, chẳng hạn như duy trì cân nặng hợp lý, ăn uống cân bằng và tập thể dục thường xuyên.
Một số nghiên cứu đã gợi ý rằng con của những bà mẹ bị tiểu đường thai kỳ có nhiều khả năng mắc bệnh tiểu đường hoặc béo phì sau này trong đời.
Nguồn bài viết tham khảo:
