Mục lục
Về Maria Montessori (1879 -1952)
Maria Montessori sinh ra ở Chiaravelle nước Ý, mất tại Noordwijk, Hà Lan. Bà là người phụ nữ đầu tiên tốt nghiệp Y khoa Đại học Rome (1894). Năm 1899, bà bắt đầu nghiên cứu các vấn đề về giáo dục trẻ, dựa theo một số khái niệm do bác sĩ E. Seguin khởi xướng. Bác sĩ Montessori nhận thấy các phương pháp thử nghiệm thành công đối với các trẻ em có khuyết tật về tâm thần cũng có thể áp dụng cho trẻ em bình thường. Bà bắt đầu làm việc với trẻ em tư và công lập ở Roma và nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của giới cải cách. Từ 1900 đến 1907, Maria Montessori giảng dạy về khoa Giáo dục nhân chủng học tại Đại học Roma và được bổ nhiệm làm thanh tra các trường học (1922) của nhà nước tại Ý. Bà viết sách về giáo dục mà bà đã khai triển. Bà thực hiện nhiều khóa huấn luyện cho các giáo viên ở Tây Ban Nha, Ấn Độ, Anh và Hà Lan. Ngày nay hệ thống giáo dục mang tên bà do tổ chức Association Montessori Internationale (AMI) đại diện và giám sát, có mặt tại hơn 100 quốc gia trên thế giới đã góp phần tạo một nền tảng thiết yếu và đích thực cho việc giáo dục trẻ nhằm xây dựng một thế giới hòa bình và tiến bộ cho con người.
Đối với Maria Montesori, giáo dục chính là chuyển tải văn hóa, giúp trẻ trở thánh một con người toàn diện, thích nghi với thời đại và môi trường sống của mình. Vi thế, trẻ phải hiểu thế giới, nghiên cứu cuộc sống xung quanh và cảm thấy mình là một phần trong đó.
Các môn học như đại lý, thực vật học, động vật học, thời gian và không gian, … khiến trẻ quan tâm và kết nối với thế giới. Để giới thiệu các chủ để này, những hoạt động sư phạm đa dạng đã được thực hiện trong các trường Montessori như: đọc và viết, thao tác bằng tay, sắp xếp theo cặp, phân loại, quan sát.
Maria Montessori đã tạo ra một số công cụ rộng lớn mà trẻ có thể tiếp cận từ rất sớm để hướng dẫn trẻ tự đặt vấn đề và khám phá thông tin. Đối với trẻ từ 3 – 6 tuổi, công cụ trước hết giúp phát triển giác quan và kết nối thực tế. Sự thu hút các giác quan và kết nối với thực tế. Sự thu hút các giác quan giúp phát triển loại trí nhớ giác quan , cho phép cấu thành nên năng lực nhận thức.
Các hoạt động và thí nghiệm trong cuốn sách này nhằm mục đích giúp trẻ quan sát môi trường thông qua những thao tác và thí nghiệm.
“Chúng ta cần phải để cho trẻ thám hiểu, kết nối, xây dựng và cảm thấy mình là một phần không thể tách rời của thế giới xung quanh. Công cụ giáo dục quan trọng nhất không phải là công nghệ, các bảng tương tác, những chiếc Ipad và thậm chí cũng không phải là những chiếc bút chì. Đó là đôi bàn tay. Hãy giải phóng đôi bàn tay của trẻ.
_ Trevor Eissler – Montessori thật phi thường
Phương pháp montessori là gì?
Phương pháp Montessori được phát triển bởi bác sĩ Maria Montessori vào năm 1907, là một phương pháp giáo dục trẻ từ 0 tuổi nổi tiếng và phổ biến nhất trên thế giới hiện nay. Montessori là một phương pháp tạo ra để giáo dục trẻ trong các trường học, tuy nhiên bố mẹ có thể áp dụng tinh thần của phương pháp này để giáo dục con tại nhà.
Phương pháp Montessori chấp nhận sự duy nhất của mỗi trẻ và cho phép trẻ phát triển tuỳ theo những khả năng riêng của mình và thời gian riêng của mình. Do đó việc tổ chức các lớp học theo mô hình Montessorri phải đảm bảo sự tôn trọng tính riêng biệt của mỗi trẻ và phải bố trí phòng học và bài học phù hợp những nhu cầu và mục đích của từng trẻ.
Những đặc trưng chính của phương pháp montessori
Tự chọn hoạt động riêng, ưu tiên phát triển tính tập trung và cá nhân:
Trẻ được tự chọn hoạt động yêu thích và phát triển theo đúng nhịp độ riêng đó của trẻ, không hề có một giáo trình chung hay cách đánh giá chung cho cả lớp. Trong suốt quá trình tự học tập thông qua học cụ và hoạt động riêng của mình, trẻ sẽ không bị ngắt quãng, làm phiền.
Học cụ là công cụ học tập chính:
Trong quá trình làm việc với trẻ em, Montessori nhận ra rằng trẻ em hoàn toàn bị cuốn hút bởi các vật dụng và chất liệu được thiết kế để trợ giúp sự cảm nhận của giác quan. Vì thế, bà đã phát triển những học cụ dạy học chuyên biệt để tạo ra một môi trường thích hợp cho trẻ.
Các đồ vật đó được gọi là học cụ, chứ không phải đồ chơi như trong các phương pháp giáo dục khác. Các học cụ Montessori rất nhiều, chi tiết và khá cầu kì, được tạo ra nhằm mục đích giúp trẻ học hỏi các vấn đề đa dạng từ địa lí, toán học…. Tất cả các học cụ đều được thiết kế ẩn chứa một bài học nào đó, trẻ sẽ tự mày mò, khám phá cho đến khi tự tìm ra cách sử dụng đúng của học cụ đó và bài học ẩn sau đó.
Giáo viên là người hỗ trợ:
Trong lớp học, giáo viên đóng vai trò như người hỗ trợ hơn là người giảng dạy. Giáo viên không đứng lên và dạy trẻ làm cái này, cái kia, thay vào đó, trẻ tự chọn hoạt động yêu thích của mình và làm hoạt động đó. Khi trẻ gặp khó khăn, giáo viên sẽ hỗ trợ trẻ. Hình ảnh thường gặp nhất trong một lớp học Montessori là mỗi trẻ một góc phòng, say sưa với hoạt động riêng của mình và không bị làm phiền, ngắt quãng trong suốt quá trình làm việc. Montessori cho rằng chính sự tập trung làm việc đó là cách trẻ tự học hỏi tốt nhất và nhớ lâu nhất.
TRỘN ĐỘ TUỔI: Lớp học Montessori bao gồm các học sinh khác độ tuổi học cùng nhau. Thông thường các bé từ 0-3 tuổi học một lớp và từ 3-6 tuổi học một lớp. Montessori cho rằng các bé khác tuổi nhau sẽ có thể hỗ trợ nhau tốt hơn, học hỏi từ nhau.
MÔI TRƯỜNG TRẬT TỰ, HÀI HÒA: các lớp học được thiết kế dựa trên yêu cầu của trẻ và phù hợp với trẻ với đồ dùng vừa tầm tay để trẻ có thể tự làm. Lớp học bố trí có trật tự nhất định và màu sắc hài hòa để trẻ học tập được tốt nhất. Tính trật tự là một trong những yêu cầu chính của phương pháp này, hướng đến sự ngăn nắp.
Phương pháp montessori phù hợp với ai?
Montessori chú trọng vào phát triển cá nhân, hoạt động riêng của từng trẻ hơn là khả năng kết nối, làm việc nhóm của trẻ. Vì thế, những em bé khá trầm tính, phát triển nội tâm, hướng nội sẽ rất phù hợp với phương pháp này.
Việc học theo Montessori thường chú trọng tương tác với học cụ có sẵn nên việc phát triển khả năng sáng tạo có thể không bằng một số phương pháp khác.Những em bé tính khí mạnh, “thường phá luật” có thể sẽ mất một thời gian dài hơn để thích nghi với môi trường chú trọng sự trật tự, ngăn nắp của Montessori.
Một số lưu ý khi chọn trường montessori cho con
Bất kì trường nào cũng có thể xưng là trường “Montessori”, không có quy chuẩn nào cho một ngôi trường theo phương pháp này. Cách tốt nhất để đảm bảo bạn chọn đúng một trường Montessori cho con là chắc chắn giáo viên của trường có chứng chỉ do AMI – Hiệp hội Montessori quốc tế cấp và có giá trị trên toàn thế giới. Các giáo viên để có chứng chỉ này phải trải qua quá trình học tập và thi tuyển, thực hành thực sự, khoảng vài năm. Những giáo viên có chứng chỉ AMI có thể hoạt động ở bất kì trường Montessori nào trên thế giới, nhất là các trường Montessori chuẩn và có uy tín.
Chọn trường mầm non nào cho con? Đặc biệt dành cho các mẹ chuẩn bị sinh con và có con dưới 2.5 tuổi!
Hiện nay có nhiều tổ chức tự xưng đào tạo và cấp chứng chỉ Montessori khiến nhiều bố mẹ lẫn lộn giữa giáo viên Montessori chuẩn quốc tế do Hiệp hội Montessori quốc tế công nhận và giáo viên Montessori do một tổ chức, cá nhân nào đó công nhận. Việc đào tạo giáo viên ở các tổ chức này chất lượng cũng không đồng đều, tùy thuộc vào từng tổ chức.
Vì vậy, nếu bố mẹ không thể chọn một trường Montessori có giáo viên AMI (thường có học phí khá cao, khoảng 10 triệu đồng/ tháng), hãy chọn một trường bất kì, giáo viên có chứng chỉ bất kì nhưng đảm bảo người đó đã nghiên cứu kĩ về Montessori, hiểu kĩ về phương pháp đó và có lòng yêu trẻ.
Tham khảo: Mam Nho
